Çerez Nedir?
İngilizcesi küçük kurabiye, pasta anlamına gelen cookie olan ancak Türkçe'deki karşılığı çerez olarak kullanılan ziyaret edilen web sitelerinin ziyaretçilerinin cihazlarında sakladıkları bilgilere verilen isimdir.
Nasıl Çalışır?
Çerezler sitelerin ziyaret edilmesi ile çalışan bir yapıdır. Ziyaretçinin tarayıcısında izin verilmiş olması durumunda ziyaret edilen web sitesi ziyaretçinin çerezler tutulan dosyasında saklanmasını istediği bilgileri tarayıcıya bildirir. Tarayıcı, çerezler dosyasına ziyaret edilen sitenin adını da ekleyerek saklanmasını istenen bilgileri kaydeder.
Sonraki ziyaretlerde web sitesi daha önce yazmış olduğu bilgileri okuyarak yazma amaçlarına uygun şekilde kullanır.
Web sitesinin yazma talebi tarayıcı tarafından gerçekleştirildiğinden ziyaret edilen web siteye ait olduğu bilgisi ile kaydedildiğinden başka bir web sitesine ait çerez bilgileri üzerine yazılamaz.
Yazılan çerezler sadece yazan web sitesi tarafından okunabilir.
Ziyaretçinin eriştiği sayfada farklı web sitelerine bağlantılar var ise (Google Adwords ya da başka reklamlar gibi) bu sitelerin de çerezleri de tarayıcı tarafından (aksi tarayıcı ayarlarında değiştirilmediği sürece) saklanır.
Çerezler ayrıca değişik özelliklere sahip çerezler de vardır. Bu konuda daha
Neden Kullanılırlar?
Kullanım amacı ziyaret edilen web sitesi tarafından belirlenir. Çoğu zaman ziyaretçinin web sitesine değişik zamanlardaki erişimlerini birleştirerek analiz yapmak için kullanılır. Bazı web siteleri kullanıcı adını saklamak, sisteme otomatik giriş yapmasını sağlamak gibi amaçlarla kullanır. Web sitelerine ziyaretçileri ile ilgili daha etkileşimli bir deneyim sunmak için faydalı bir ortam sunar.
İçerikleri Nedir?
Çerezlerin içerikleri tamamen ziyaret edilen web sitesine göre değişir. Ziyaret edilme tarih ve saati tutulmasından kullanıcı adına, alış veriş sepetine kadar değişik bilgiler saklanabilir. Ziyaret edilen site işleyişine uygun olan bir kullanım yöntemi belirleyebilir.
Çerezlerin İçeriği Görülebilir Mi?
Çerezler metin dosyasında saklanır. Bu sebeple içerikleri görülebilir. Ancak içerikleri web sitesi tarafından şifrelenmiş ise sadece şifrelenmiş hali görülebilir.
Çerezler Silinebilir Mi
Elbette çerezler silinebilir. Silinmesi durumunda çerezlerin içinde saklanan ve ziyaret edilen web sitesi tarafından kullanılan bilgiler de silinmiş olacağından bazı şeylerin tekrar yapılması gerekebilir. Örneğin gmail çerezlere sakladığı bilgi sebebiyle her bağlanılmak istendiğinde kullanıcı adı ve şifre sormamaktadır. Gmail'e ait çerezler silindiğinde tekrar kullanıcı adı ve şifre girmek gerekecektir.
Ayrıca çerezler yazılırken ne kadar süre ile saklanacağı da belirtilmiş olabilir. Bir gün, bir ay ya da belirli bir zaman belirtilebilir. Bu durumda tarayınız web sitesine ait çerezleri kullanıcıya sormadan siler.
Çerezler Bir Güvenlik Riski Oluşturuyor mu?
Çerezler doğrudan bir risk oluşturmazlar. Ancak içerdikleri bilgilerin bir şekilde başka web siteleri tarafından okunması durumunda ya da kopyalanmaları durumunda güvenlik açığı ortaya çıkabilir. Örneğin bir web sitesi kullanıcın kullanıcı adı ve şifresini ya da kullanıcıya otomatik bağlanma sağlayan bilgileri çerezlerde saklıyorsa ve çerezler başkaları tarafından elde edilebilirse web sitesine kullanıcı bilgileri ile girilebilir. Web sitesi bağlanan kullanıcıyı sadece çerez bilgilerine güvenerek onaylıyorsa sorun oluşacaktır.
Çerezler özellikle reklamcılıkta kullanılmaktadır. Ziyaret edilen web sitesinin bir reklam sitesine bağlantı vermesi durumunda bağlantı verilen reklam sitesi kullanıcının ziyaret ettiği sayfaları takip edebilmekte ve ona uygun reklamlar çıkartabilmektedir. Ziyaret edilen bir alış veriş sitesindeki ürünün diğer sitelerde reklam olarak görünmesi çerezler yardımıyla yapılmaktadır.
Çerezlerin Kullanılması Durdurulabilir Mi?
Çerezlerin kullanımı tarayıcılardaki ayarlar kullanılarak kapatılabilir ya da kapatılmışsa açılabilir.
Sonuç
Çerezler faydalı bilgi kümecikleridir. Web sitelerinin gerekli özeni göstermesi ve tarayıcının çerezlerinin güvenliğinin sağlanması durumunda çerezler güvenle kullanılabilir. Çerez kullanımının kapatılması durumunda bazı web siteleri çalışmamaktadır. Çerezlerin kullanılmaması web sitelerinden elde edebilecekleri faydaları azaltabilir.